[BFS DEPARA] HẬU QUẢ NGUY HIỂM TỪ TỔN THƯƠNG GAN DO NGỘ ĐỘC PARACETAMOL

Tổn thương gan do ngộ độc paracetamol luôn là một vấn đề gây nhức nhối từ xưa đến nay. Mỗi năm có tới 50% trường hợp suy gan cấp liên quan tới quá liều paracetamol và khoảng 20% ​​các trường hợp trong số đó đã phải ghép gan. Theo một số số liệu thống kê tại các bệnh viện tại Mỹ, có tới hơn 300 người tử vong mỗi năm do ngộ độc Paracetamol.

Paracetamol là một loại thuốc giảm đau, hạ sốt được sử dụng rộng rãi và có tác dụng phụ là tổn thương gan nếu sử dụng quá liều. Theo một bài viết xuất bản trên Tạp chí Gan mật World Journal of Hepatology, ngộ độc gan do thuốc (DILI) là nguyên nhân phổ biến gây ra tổn thương gan cấp và paracetamol là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến ngộ độc gan do thuốc.

Paracetamol là thuốc gì?

Paracetamol còn được gọi là acetaminophen hoặc N-acetyl-p-aminophenol, là một loại thuốc được dùng phổ biến trên thế giới nói chung và ở Việt Nam nói riêng, với mục đích hạ sốt và giảm đau.

Tại Việt Nam, một số loại thuốc như Panadol, Paracetamol, Efferalgan… đều chứa cùng một hoạt chất acetaminophen và có tác dụng giống nhau. Do đó, khi điều trị hạ sốt, giảm đau, chỉ cần sử dụng một trong số các loại thuốc này là được, tuy nhiên cần chú ý đến liều lượng được khuyến cáo để tránh nguy cơ ngộ độc gan do paracetamol.

Ngộ độc paracetamol là gì?

Ngộ độc paracetamol là tình trạng dùng quá liều thuốc paracetamol hoặc có chứa thành phần paracetamol, dẫn đến ngộ độc gan.

Nếu uống đúng liều lượng thì sau khoảng 2-3h, paracetamol sẽ được bài tiết qua thận. Tuy nhiên nếu uống quá liều, paracetamol sẽ bị chuyển hóa thành chất độc hại là NAPQI, là nguyên nhân gây viêm gan cấp tính.

Uống bao nhiêu paracetamol thì bị ngộ độc?

  • Liều khuyến cáo paracetamol ở người trưởng thành từ 500-1000mg mỗi 4-6 giờ và không quá 4 gam/24 giờ.
  • Ở trẻ em liều khuyến cáo từ 10-15mg/kg mỗi 4-6 giờ và không quá 50-70mg/kg/24 giờ. Uống liều cấp từ 120mg/kg-150mg/kg có thể kết hợp độc gan.
  • Uống một liều cấp >150mg/kg hoặc > 7.5g ở người trưởng thành có thể xem như ngộ độc, mặt dù liều tối thiểu gây tổn thương gan có thể dao động từ 4-10 gam.
  • Ở những bệnh nhân uống kéo dài mạn tính thì liều >4g/ngày có thể gây nên tình trạng ngộ độc trên lâm sàng.

Triệu chứng ngộ độc paracetamol

Khi bệnh nhân dùng quá liều paracetamol thì trong vòng từ 1-3 ngày, các dấu hiệu ngộ độc sẽ bộc lộ rõ nét thông qua 2 biểu tình bệnh là suy gan và viêm gan. Dưới đây là bốn giai đoạn bệnh nhân có thể sẽ phải trải qua khi bị ngộ độc paracetamol:

  • Giai đoạn 1: phản ứng ngộ độc bắt đầu xảy ra sau nửa tiếng – 24 giờ đồng hồ. Các triệu chứng đặc trưng bao gồm buồn nôn, nôn ói, chán ăn, khó chịu, đổ nhiều mồ hôi, chỉ số GOT hoặc GPT gan tăng;
  • Giai đoạn 2: sau 24 – 72 tiếng uống paracetamol sẽ xuất hiện các dấu hiệu tương tự như giai đoạn 1, thêm cảm giác đau hạ sườn phải, tăng bilirubin, GPT, GOT, suy thận. Trong khi đó prothrombin giảm;
  • Giai đoạn 3: sau 72 – 96 tiếng uống thuốc. Lúc này đã bắt đầu có hiện tượng hoại tử tế bào gan, kèm với đó là suy thận, rối loạn đông máu, bệnh lý não. Nếu thực hiện sinh thiết gan có thể phát hiện tình trạng hoại tử gan vùng 3. Suy đa tạng khiến bệnh nhân có nguy cơ tử vong rất cao;
  • Giai đoạn 4: sau 4 – 14 ngày kể từ khi uống thuốc quá liều, nếu người bệnh còn sống thì có cơ hội hồi phục gan. Phải mất khoảng 30 ngày chức năng gan mới được lành lặn trở lại. Ở những người bị ngộ độc nặng có thể sẽ cần nhiều thời gian hơn.

Những ai có nguy cơ cao bị ngộ độc paracetamol?

Dưới đây là một số nhóm đối tượng đặc biệt có nguy cơ cao bị ngộ độc gan cấp dù chỉ sử dụng paracetamol ở liều thấp:

  • Bệnh nhân suy dinh dưỡng;
  • Bệnh nhân nghiện rượu;
  • Người lớn tuổi, ăn uống kém;
  • Bệnh nhân mắc các bệnh gan, thận
  • Phụ nữ mang thai;
  • Ngoài ra, những người đang điều trị kéo dài bằng thuốc carbamazepine, primidone, rifampin, isoniazid cũng có nguy cơ nhiễm độc gan dù sử dụng paracetamol ở liều thấp.

Phải làm gì khi bị ngộ độc paracetamol?

Khi bị ngộ độc paracetamol, người bệnh cần đến ngay bệnh viện hoặc cơ sở y tế gần nhất để được hỗ trợ. Thông thường, các bác sĩ sẽ áp dụng một hoặc nhiều các phương pháp bên dưới, tùy thuộc vào tình trạng của mỗi người bệnh:

1. Phương pháp loại bỏ chất độc

  • Gây nôn: Áp dụng khi mới uống paracetamol trong vòng 1 giờ.
  • Rửa dạ dày: Khi người bệnh mới uống thuốc trong vòng 6 giờ.
  • Dùng than hoạt tính: Sau khi được gây nôn hoặc rửa dạ dày, bác sĩ sẽ cho sử dụng thêm than hoạt tính, kết hợp với Sorbitol. Than hoạt tính đã được chứng minh là có lợi trong việc giảm nồng độ paracetamol huyết thanh độc hại và giảm mức độ tổn thương gan.

2. Sử dụng thuốc giải độc N-acetylcysteine ở dạng uống hoặc dạng truyền tĩnh mạch

Bác sĩ điều trị sẽ đưa ra đề nghị truyền tĩnh mạch trong các trường hợp dưới đây:

  • Rối loạn tri giác;
  • Chảy máu tiêu hóa và/hoặc tắc ruột;
  • Phụ nữ mang thai;
  • Không dung nạp đường uống do bị nôn ói.

Sử dụng dung dịch tiêm truyền BFS Depara (N-Acetylcystein 2g/10ml)

BFS Depara là dung dịch tiêm truyền N-Acetylcystein có hàm lượng lớn nhất trên thị trường hiện nay, 2g/10ml. Đây là sản phẩm chuyên biệt dành cho men gan cao, suy gan cấp, hôn mê gan và giải độc cấp paracetamol. BFS Depara có tác dụng giải độc cấp paracetamol do tái tổng hợp Glutathione nội sinh trong tế bào gan nhanh hơn so với glutathione tiêm truyền. Ngoài ra, sản phẩm còn hỗ trợ điều trị suy gan cấp, hạ nhanh men gan trong các trường hợp: suy gan, hôn mê gan (do rượu, thuốc, ngộ độc nấm và hoá chất).

3. Phương pháp ghép gan

Người bị suy gan cấp do ngộ độc paracetamol có tỷ lệ tử vong cao nếu không được ghép gan kịp thời. Những người bị tổn thương gan giai đoạn 3 và có dấu hiệu rối loạn chức năng cơ quan tiến triển hoặc suy đa cơ quan có tiên lượng xấu sẽ được bác sĩ cân nhắc phẫu thuật ghép gan.

Ngộ độc paracetamol vô tình hay cố ý đều rất phổ biến trên thế giới. Đây là nguyên nhân gây ra gần một nửa số trường hợp suy gan cấp tính ở Hoa Kỳ và là nguyên nhân hàng đầu của các ca ghép gan. Người dân cần nâng cao nhận thức trong việc dùng thuốc paracetamol hoặc các loại thuốc, thực phẩm chức năng có chứa thành phần paracetamol để tránh xảy ra ngộ độc gan gây nguy hiểm đến tính mạng.

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Developed by Tiepthitute
Chat với chúng tôi qua Zalo
Gọi ngay
Developed by Tiepthitute